Contido do proxecto de lei orgánica para a protección integral da infancia e da adolescencia

O Consello de Ministros aprobou remitir ás Cortes Xerais o Proxecto de lei orgánica para a protección integral da infancia e da adolescencia contra a violencia, que busca responder á obriga de protección dos menores establecida na convención. sobre os dereitos do neno (adoptada pola Asemblea Xeral das Nacións Unidas o 20 de novembro de 1989 e ratificada por España en 1990), no artigo 3 do Tratado de Lisboa e no artigo 39 da Constitución española.

Este Proxecto desenvolveuse nun amplo proceso de consultas e contribucións co resto de administracións, organizacións especializadas na infancia e o conxunto da sociedade civil.

O Comité dos Dereitos do Neno, con motivo do exame da situación dos dereitos dos nenos en España en 2018, reiterou ao noso país a necesaria aprobación dunha lei integral sobre violencia contra os nenos, análoga á aprobada contra violencia de xénero.

Esta lei responde a esta necesidade e inclúe medidas en moitos ámbitos (prevención, acción a nivel educativo, apoio á familia, servizos sociais, sanidade, regulación publicitaria, redes sociais, xustiza …), tendo en conta varias das Observacións Xerais. (12, 13 e 14) realizado polo Comité das Nacións Unidas sobre os Dereitos do Neno e as normas internacionais desenvolvidas polo Consello de Europa nas súas diversas convencións.

Ademais, a lei está orientada a cumprir os obxectivos da Axenda 2030, en particular o Obxectivo 16 (“Promover sociedades xustas, pacíficas e inclusivas”) e o obxectivo 16.2 (“Terminación do abuso, explotación, tráfico e todas as formas de violencia e tortura contra os nenos “).

En concreto, esta nova norma busca establecer un novo paradigma de prevención e protección común en todo o territorio do Estado contra a violación de dereitos que supón a violencia contra nenos e adolescentes.

Este paradigma caracterízase por:

Un enfoque integral co que responder a un problema de carácter multidimensional.
A priorización da prevención como forma de evitar a violencia contra os menores. Tamén reforzando as capacidades dos propios nenos e adolescentes para a detección precoz e reacción adecuada ante situacións de violencia.
O establecemento de medidas de protección dirixidas a evitar a vítima secundaria.
Superación da fragmentación do modelo actual, mediante colaboración coas comunidades autónomas.

As principais novidades introducidas por este proxecto de lei orgánica son:

  • Os nenos e adolescentes vítimas de violencia teñen garantido os dereitos de información, asesoramento e apoio, a unha atención integral (incluída a atención terapéutica) e a comparecer nos procesos xudiciais que se seguen.
  • Foméntase e garante unha formación especializada, inicial e continua nos dereitos fundamentais da infancia e adolescencia para os profesionais que teñen un contacto regular cos menores por parte das Administracións públicas.
  • O deber de denunciar ante a autoridade competente toda situación de violencia contra nenos ou adolescentes está xeneralizado, aínda que non constitúa delito. Este deber de comunicación configúrase dun xeito máis esixente para aqueles grupos profesionais que teñen contacto regular cos menores.
  • As administracións públicas deben establecer mecanismos de comunicación adecuados, accesibles e seguros. Foméntase a comunicación de situacións de violencia sobre nenos e adolescentes por parte doutros menores.
  • A Conferencia Sectorial sobre a infancia e a adolescencia establécese como un órgano de cooperación entre as Administracións públicas para garantir a necesaria cooperación entre elas na aplicación desta lei e co fin de analizar a súa aplicación, as súas repercusións legais e económicas e avaliar o seu impacto. Créase unha Comisión de Seguimento.
  • A elaboración dunha Estratexia para a erradicación da violencia contra nenos e adolescentes a nivel nacional en colaboración coas comunidades autónomas, as cidades de Ceuta e Melilla, e entidades locais.
  • As accións de sensibilización, detección precoz e prevención refórzanse con plans e programas públicos dirixidos á erradicación da violencia contra nenos e adolescentes con recursos orzamentarios e que priorizan aos colectivos máis vulnerables.
  • Ofrecerase o apoio público necesario para evitar os factores de risco desde a primeira infancia, reforzar os factores protectores, así como para apoiar o labor educativo das familias. Así mesmo, promoverase o bo trato, a crianza positiva, a adquisición de habilidades emocionais, a negociación e a resolución de conflitos en función da situación e as necesidades dos pais ou, se é o caso, dos titores ou coidadores ou pais acolledores.
  • En coordinación coa reforma da Lei de educación, créase a figura do coordinador ou coordinadora de benestar e protección nos centros educativos e defínense as súas funcións básicas para garantir o bo funcionamento dos protocolos de actuación contra os sinais de acoso escolar. , ciberacoso, acoso sexual, violencia de xénero e calquera outra forma de violencia.
  • Os centros de educación superior promoverán a formación, a docencia e a investigación sobre os dereitos dos nenos e adolescentes en xeral.
  • Está garantido o acceso universal dos nenos e adolescentes en situación de violencia aos servizos de tratamento e rehabilitación da saúde. Desenvolverase un protocolo común para a acción sanitaria para facilitar o fomento dun bo tratamento, a identificación de factores de risco e a prevención e detección precoz da violencia contra nenos e adolescentes neste contexto.
  • A condición de axentes de autoridade atribúeselles aos funcionarios que desenvolven a súa actividade profesional nos servizos sociais. A información estatística sobre casos de violencia contra nenos e adolescentes no Rexistro Unificado de Servizos Sociais de Violencia contra a Infancia está optimizada coa procedente dos servizos sociais de atención primaria.
  • Regúlanse as actuacións públicas dirixidas a garantir o uso seguro e responsable de Internet por parte de nenos e adolescentes, familias, persoal educativo e profesionais que traballan con menores.
  • A figura do delegado de protección créase en entidades que realizan actividades deportivas ou de lecer con menores para informar e apoiar a nenos e adolescentes para cumprir os protocolos de actuación contra a violencia nesta zona.
  • Está establecido que as Forzas e Corpos de Seguridade, a nivel estatal, rexional e local, dispoñen de unidades especializadas para sensibilizar, previndo situacións de violencia contra menores. A práctica das dilixencias con intervención de menores redúcese ás estritamente necesarias.
  • A canle específica para informar á Axencia Española de Protección de Datos está regulada para garantir unha protección adecuada do dereito fundamental á protección de datos persoais e a rápida eliminación de Internet de contido que o ameaza seriamente.
  • Os centros de protección deberán contar con protocolos de actuación para a prevención, detección precoz e intervención contra situacións de violencia recollidas nesta lei. Protocolos que contemplan específicamente accións en materia de trata de seres humanos, abuso e explotación sexual de menores, suxeitas a medidas de protección e residentes nos devanditos centros.
  • Está previsto un aumento do orzamento na área da Administración de xustiza e a administración dos servizos sociais para loitar contra a victimización secundaria e cumprir as novas obrigas que a lei lle encomende respectivamente.
  • A regulación sobre a certificación negativa do Rexistro central de delincuentes sexuais por non ter cometido delitos contra a liberdade sexual ou compensación ou tráfico de seres humanos con fins de explotación sexual perfecciona para realizar actividades que impliquen un contacto regular con menores.
  • Está obrigado a denunciar ao cónxuxe e parentes próximos da persoa que cometeu un delito no caso dun delito grave cometido contra unha menor.
  • A práctica da proba preconstituída polo órgano investigador decídese obrigatoriamente, cando a vítima é unha persoa menor de catorce anos ou con discapacidade necesitada de protección especial para evitar ter que declarar repetidamente, ao longo do procedemento penal, sobre os feitos obxecto do procedemento.
  • Os dous pais atribúeselles o poder de decisión do lugar de residencia dos fillos menores de idade. Polo tanto, o consentimento de ambas ou autorización xudicial é necesario para a transferencia do menor, independentemente da medida que se adoptou en relación coa súa custodia ou custodia, agás a suspensión ou privación de poder ou a atribución exclusiva de dixo a facultade a un dos pais.
  • Regúlase a necesidade dunha formación especializada en carreiras xudiciais e tributarias, esixida por toda a normativa internacional, no ámbito dos dereitos fundamentais dos nenos e adolescentes.
  • Está prohibida a publicidade que polas súas características poida provocar a adopción de condutas violentas sobre si ou sobre terceiros, así como aquelas que integren unha serie de estereotipos de carácter machista, racista, estético ou de carácter homófobo ou transfóbico.
  • Dáse unha nova regulación sobre os delitos de odio, que incorpora a idade como causa de discriminación, tanto para nenos e adolescentes, como para persoas maiores e incluíndo aporofobia e exclusión social dentro destes tipos criminais.
  • As condicións para o acceso ao terceiro grao de clasificación penitenciaria, a liberdade condicional e os permisos de prisión endurecen as persoas condenadas por delitos que violan a compensación sexual e a liberdade de persoas menores de dezaseis anos.
  • Amplíase o estatuto de limitacións para os delitos máis graves cometidos contra menores de idade, modificándose a data de inicio para o cálculo do prazo: o estatuto de limitacións contabilizarase desde o momento en que a vítima cumpriu os trinta anos de idade.
  • A imposición da pena de privación da autoridade parental aos condenados por homicidio ou asasinato configúrase como obrigatoria en dúas situacións: cando o autor e a vítima teñen un fillo ou filla en común e cando a vítima é o fillo ou filla do Autor.
  • O proxenitor que só ten a menor na súa empresa en réxime de estadía introdúcese como posible suxeito activo no tipo criminal de secuestro de fillos.
  • Créanse novos tipos criminais para evitar a impunidade dos comportamentos realizados a través de medios tecnolóxicos e de comunicación, que producen graves riscos para a vida e a integridade dos menores, así como unha gran alarma social, como os que promoven. suicidio, autolesións ou trastornos alimentarios entre menores de idade.
  • Recoñécese o dereito á asistencia xurídica gratuíta para menores e persoas con discapacidade que necesiten protección especial como vítimas de delitos violentos graves, independentemente da situación financeira da vítima.
  • Recóllese unha lista completa de indicadores de risco para a valoración desta situación ás entidades públicas para a protección de menores.
  • Regúlanse as condicións e o procedemento aplicable ás solicitudes de atención transfronteiriza de menores dun Estado membro da Unión Europea ou dun Estado parte á Convención da Haia de 1996.
  • Outórganse novos dereitos ás vítimas de delitos de violencia de xénero cando o autor é unha persoa menor de dezaoito anos de acordo co Estatuto da vítima do crime.
  • Modifícase a Lei 15/2015, do 2 de xullo, sobre a xurisdición voluntaria para garantir o dereito dos nenos e adolescentes a ser escoitados nos expedientes do seu interese, salvagardando o seu dereito á defensa, a expresarse libremente e garantindo a súa privacidade.
  • O goberno ten encomendado a elaboración de dous proxectos de lei para establecer a especialización da xurisdición penal e civil, así como a Fiscalía.